باگهای مرورگر فایرفاکس تا چه حد دارای اهمیت میباشند؟

[ + ترجمه: رضا مقدری ]
روزنامه ي شرق - صفحه ي رسانه - ۱۹ ارديبهشت ۱۳۸۴: هيچ برنامه يي کامل نيست اما باگها در برنامه هاي کد باز کمتر دردسر ساز هستند٬ اين چيزيست که بيل تامپسون تحليل گر دنياي تکنولوژي ميگويد.

مروگر کدباز فايرفاکس مملو از باگ است که بعضي از آنها بسيار هم خطرناک هستند. در ماه مارس کمپاني امنيتي دانمارکي موسوم به Secunia خبر داد که در اين مرورگر هشت باگ بسيار مهم را يافته است٬ برخي از اين باگها ميتوانستند باعث شوند اطلاعات محرمانه ي کاربران به مخاطره بيافتند و برخي ديگر هکرها را قادر ميساختند تا به کامپيوترهاي مردم دسترسي پيدا کنند. و متاسفانه در فاصله هاي زماني کوتاه همواره يک باگ جديد گزارش ميشود.

در حقيقت دگمه ي کوچک قرمزي که هر هفته به شما اطلاع ميدهد يک به روز رساني بسيار مهم براي فايرفاکس آماده است هدفش اين است که کاربران با مراجعه به سايت اين مروگر نسخه ي جديد را دريافت نمايند و يا يک باگ يا يک حفره ي امنيتي جديد را برطرف نمايند.

تا زماني که يکي از دلايل اصلي مردم براي جايگزين کردن مرورگر فايرفاکس به جاي مرورگر مايکروسافت موسوم به اينترنت اکسپلورر باگهاي اين مرورگر و ضعفهاي امنيتي آن ميباشد٬ اين طور به نظر ميرسد که فرقي نميکند شما از کدام مرورگر استفاده ميکنيد زيرا همه ي مرورگرها داراي ضعفها و آسيب پذيري هاي امنيتي خطرناکي ميباشند که ميتوانند شما را دچار دردسرهاي جدي نمايند.

اما باگها در فايرفاکس بسيار کمتر باعث نگراني من هستند تا باگها در اينترنت اکسپلورر٬ درست مثل وصله هايي که هر چند وقت يکبار براي وب سرور Apche منتشر ميشوند. اين وصله ها بسيار کم اهميت تر از مجموعه به روز رساني هايي هستند که به صورت ماهانه براي ويندوزي که روي کامپيوتر روميزي من نصب شده است منتشر ميگردند.


اين طرز فکر به اين خاطر نيست که به فرض مثال من مايکروسافت را شرکتي انحصار گرا ميدانم يا نسبت به اين شرکت نظر منفي دارم٬ بلکه به اين خاطر است که Apche ٬ فايرفاکس و بسياري از برنامه هاي ديگر مورد استفاده من که به صورت روزانه از آنها بهره ميگريم کد باز يا اصطلاحا Open source هستند.

با اين شرايط من هيچ مشکلي ندارم و حتي نسبت به آنچه که استفاده ميکنم احساس خوبي نيز دارم٬ زيرا ميتوان کدهاي نرم افزارهاي کدباز را بازنگري کرد آنها را فهميد و به رفع اشکال اين کدها پرداخت. مسلما با توجه به آنچه گفته شد من ميتوانم بفهمم چه چيزي باعث خطا و يا ايجاد اشکال شده است و همچنين چگونه برطرف گرديده است.

يک نکته مهم ديگر هم هست آن هم اينکه شايد نرم افزارهاي کدباز رايگاني که من استفاده ميکنم مطابق ميلم نباشند٬ در اين صورت ميتوان کدهاي اين دسته از نرم افزارها را تغيير داد و يک نسخه ي جديد از نرم افزار متعلق و مطابق ميل خود پديد آورد. اين امر به خاطر اين است که نرم افزارهاي کد باز که اکثرا هم رايگان هستند امکان تغيير کدهايشان را به سادگي در اختيار من ميگذارند چيزي که باعث ميشود تا من هرگز احساس محدوديت نسبت به قابليتها و تواناييهاي يک نرم افزار نداشته باشم.

کارهايي که هيچ يک از آنها را نميتوان با برنامه هاي متعلق به کمپاني مايکروسافت انجام داد به همين علت است که هنگام انتشار وصله ها و به روزرساني هاي مرتبط با نرم افزارهاي کدباز احساس آرامش و اطمينان بيشتري ميکنم. اينکه ميگويم در شرايط مذکور احساس آرامش و اطمينان بيشتري مينمايم بي علت نيست٬ زيرا در نرم افزارهايي همانند نرم افزارهاي کمپاني مايکروسافت هرگز نميتوان متوجه شد که خطا يا باگ موجود در نرم افزار واقعا در اثر چه چيزي توليد شده است پس بنابراين هرگز نميتوان مطمئن بود که وصله ها يا به روز رساني هاي منتشر شده جهت رفع يک اشکال آن مشکل را کامل حل کرده است يا نه.

صد البته که عده ي کثيري از ما برنامه نويساني پيشرو و حرفه يي نيستم اما هزارن نفر از اين قيبل برنامه نويسان که کاملا هم بر کارشان تسلط دارند مشغول توليد٬ تکميل و چک کردن نرم افزارهاي کدباز رايگان هستند آن هم بدون اينکه نگراني در مورد بهاي کارشان يا وضعيت فروش کمپاني اصلي توليد کننده نرم افزار و امنيت و ثباتش در بازار داشته باشند.

اما نرم افزارهاي کدباز تا حدي باعث نگراني کمپاني هاي گوناگون هستند٬ کمپاني ها بيشتر نگران اين قضيه ميباشند که در آمد حاصل از نرم افزارهايشان به منابعي خارج از حيطه ي کمپاني برسد٬ و مالکيتشان را بر روي نرم افزار توليديشان از دست بدهند.

اين دقيقا يکي از همان دلايلي است که باعث ميشود کمپاني هاي بزرگ در مورد حق امتياز يک نرم افزار بسيار دقيق و هوشمندانه عمل کنند. کمپاني هاي مذکور غالبا در تلاشند تا با امتيازي که در اختيار دارند برخي تکنولوژي هاي بکار رفته در نرم افزارهايشان را به انحصار خود بکشند و با تکيه بر آنها سعي در توليد محصولاتي داشته باشند که توان رقابت با نسخه هاي رايگان مشابه موجود در بازار که حاصل کدباز بودن اين محصولات است را داشته باشند.

يک منبع تحقيقاتي انگليسي گزارش جالبي را در رابطه با پديده کدباز و اثرات آن بر خارج از محدوده ي برنامه نويسان جايي که قوانين مرتبط با حقوق کمپاني ها و مالکين محصولات وضع ميشود منتشر کرده است. يکي از جنبه هاي اصلي پديده کدباز که در اين گزارش به آن اشاره شده است اين ميباشد که آنچه در سايه ي اين پديده خلق ميشود يک ايده يا يک محصول جديد نيست. جف مولگان و تام استين برگ مولفين اين گزارش هر دو بر اين اعتقاد هستند که پديده ي کدباز باعث تسريع در تکامل يک محصول ميگردد و باعث ادغام ايده ها به شکلي جالب و نوين ميشود در اصل خود اين پديده باعث به وجود آمدن محصولاتي با روند رو به رشد دائمي ميشود.

فايرفاکس در اصل يکي از کودکان نمادين جنبش کدباز يا همان Open source است٬ زيرا اين مروگر يک محصول کوچک کدباز است که هر روز عده ي کثيري از کاربران معمولي با آن سرو کار دارند و از آن استفاده مينمايند.

اما متاسفانه زماني که سهام ۶ درصدي فايرفاکس را در بازار مرورگرها با سهام ۹۰ درصدي اينترنت اسکپلورر مقايسه ميکنيم (اين مقايسه متعلق به فوريه ۲۰۰۵ است) به اين نتيجه ميرسيم محصولات کدباز هنوز آنگونه که انتظار ميرود رشد نمي نمايند و بر اين نتيجه زماني يقين حاصل ميشود که کمپاني تحقيقاتي و آماري WebSideStory يکي از تحليل گران دنياي وب خبر ميدهد که روند رو به رشد استفاده از فايرفاکس پس از انتشار نسخه ي ۱.۰ آن در نوامبر سال ۲۰۰۴ به ميزان قابل توجهي کند شده است.هر چند که کسب يک درصد از سهام بازار راکد و به سکون رسيده ي مرورگرها آنهم ظرف مدت کوتاه يک ماه رشد چشمگيري محسوب ميشود.

عده ي کثيري از کاربران وب از کامپيوترهاي موجود در محل کارشان که کنترل کمي بر آنها دارند بهره ميگيرند و يا راجع به سيستمهايي که از آنها استفاده ميکنند بسيار کم ميدانند و نتيجتا در مورد دانلود و نصب کردن نرم افزارها و برنامه هاي جديد احساس راحتي چنداني نميکنند٬ با توجه به شرايط مذکور اينکه ماهانه هزاران نسخه فايرفاکس بر روي کامپيوترهاي اداري دانلود ميشود خود يک موفقيت است.

از طرفي مايکروسافت تلاش ميکند از اينترنت اکسپلورر حمايت کند و آنچه را که فايرفاکس تا کنون به دست آورده است را کاملا بي اهميت جلوه دهد اين کمپاني وعده کرده است مشکلات موجود در نسخه ي فعلي مرورگر اينترنت اکسپلورر را با انتشار اينترنت اکسپلورر نسخه ي ۷ برطرف نمايد. مسلما نسخه ي جديد اين مرورگر يکي از همراهان رسمي و مهم نسخه ي بعدي ويندوز با نام کد لانگهورن خواهد بود.

همه ي آنچه که گفته شد حکايت از آن دارد که فايرفاکس و ساير مرورگرهاي کدباز براي تصاحب سهام بيشتري از بازار مرورگرها کاري بسيار دشوار را پيشرو دارند آنقدر دشوار که شايد در برخي موارد ناممکن نيز جلوه کند. اما ميبايستي به خاطر داشته باشيد اگر اينترنت اکسپلورر به ويندوز متکي است فايرفاکس نيز به انبوه توسعه دهندگانش متکي ميباشد٬ کدهاي فايرفاکس به آساني در دسترس همگان قرار دارند تا به تکميل و توسعه ي اين مروگر بپردازند و مسلما اگر کاربران تمايل دارند تا به انحصار اينترنت اکسپلورر بر بازار خاتمه دهند ميبايستي خود فايرفاکس در سير تکامليش ياري کنند.

اينترنت اکسپلورر متکي بر سرمايه کلان مايکروسافت و پشتوانه يي همچون ويندوز رقابتي ديدني با فايرفاکس متکي بر توسعه دهندگان بيشمار و کدهاي آزادش خواهد داشت.

[ + منابع: روزنامه ی شرق - X party به نقل از BBC News ]

---

Excerpt / Do Firefox browser bugs matter?:No program is perfect, but bugs in open source software are less of a problem, says technology analyst Bill Thompson.
The Firefox open source browser is full of bugs, some of which are rather serious. In March Danish security firm Secunia reported that it had found eight. Some could be used to trick users into giving away confidential information. Others could let hackers get access to people's computers.
Every few days there are new ones. In fact the little red button that tells you a "critical" update is available appears almost weekly, sending users off to the website to get the new version and fix yet another bug or security hole.
Since one of the main reasons people give for moving to Firefox from Microsoft's Internet Explorer (IE) is that IE is full of bugs and vulnerable to attack, this might seem to show that it does not matter which browser you use, since you are still going to be in trouble. [ + Read full story in BBC News ]